Phát hiện tổ tiên của mọi sinh vật có thể là loài cá tí hon

Mới đây, các nhà khoa học đã phát hiện hóa thạch của một loài cá cổ đại sống cách đây hơn 500 triệu năm. Hóa thạch này có tên Metaspriggina, với cấu trúc xương ở vùng mang cá cấu tạo đặc biệt, mà có thể phát triển thành bộ hàm của các loài sinh vật sống hiện nay. Các nhà khoa học dự đoán đây có thể là tổ tiên của mọi sinh vật có xương sống trên Trái đất hiện nay.

Nhà sinh vật cổ đại Bernard Caron đang nghiên cứu tại viện bảo tàng Royal Ontario (Canada) cho biết “Đây là lần đầu tiên chúng tôi tìm thấy một hóa thạch có cấu trúc gần giống với những giả thuyết về tổ tiên của các loài sinh vật của chúng tôi trước đây”.

Loài cá được coi là tổ tiên của các loài động vật có xương sống này  tồn tại trên Trái đất cách đây khoảng 500 - 515 triệu năm trong sự phát triển và tiến hóa kinh ngạc của các sinh vật sống ở kỷ Cambri. Mặc dù trước đây giới nghiên cứu từng tìm được 2 mẫu vật rời rạc, nhưng các mẫu vật mới đã cung cấp chi tiết chưa từng có về một trong những tổ tiên sớm nhất của động vật có xương sống.

Metaspriggina là loài cá không hàm, thân mềm, không to lớn hơn ngón tay cái của người. Nó sở hữu chiều dài cơ thể khoảng 6cm với một chiếc đầu nhỏ, thân hình thon gọn, một đôi mắt lớn ở trên đỉnh đầu và 2 hốc mũi nhỏ.

Mặc dù không có bộ xương hoàn chỉnh, nhưng cá Metaspriggina sở hữu hộp sọ có thể hình thành từ sụn cũng như tiền thân của cột sống và một que xương gọi là "notochord", hỗ trợ cơ thể giống xương sống và sau này sẽ tiến hóa thành cột sống. Hiện, nhóm nghiên cứu vẫn chưa rõ, cá Metaspriggina thực sự có vây hay không.

Các nhà khoa học đặc biệt quan tâm tới cấu trúc mang của cá Metaspriggina, vì nó đã tiến hóa, mở đường cho sự hình thành hàm ở các động vật có xương sống sau này. Metaspriggina sở hữu 7 cặp cấu trúc giống chiếc que, gọi là vòm mang cá, vừa làm nhiệm vụ lọc các hạt thức ăn, vừa để hô hấp. Cặp đầu tiên trong những vòm mang cá này khỏe mạnh hơn số còn lại và tạo ra bước đệm đầu tiên để tiến hóa thành hàm.

Các nhà nghiên cứu đã biết về tầm quan trọng của những vòm mang cá này trong quá trình tiến hóa của động vật có xương sống, nhưng chưa từng có cơ hội được quan sát mẫu vật cổ đến như vậy trước đây. Nhà cổ sinh vật học Simon Conway Morris đến từ Đại học Cambridge (Anh) tuyên bố: "Metaspriggina rất quan trọng, vì nó vừa lấp lỗ hổng then chốt trong sự hiểu biết của chúng ta về quá trình tiến hóa ban đầu của nhóm động vật bao gồm cả con người, vừa cung cấp cái nhìn rõ nét hơn đáng kể về các vòm mang cá".

Ông Morris cho biết thêm rằng, các xương hàm rốt cuộc tiến hóa thành xương tai giữa tí hon ở động vật có vú. Vì vậy, sự tiến hóa của vòm mang cá có ảnh hưởng sâu sắc đến hình dạng, cách sống và hoạt động chức năng của các động vật có xương sống hiện nay.

Theo Trí Thức Trẻ

 Bài viết cùng chuyên mục Khám Phá

Lý giải vì sao con người có cảm xúc
Những điều thú vị có thể bạn chưa biết về Thái Lan
Các phát hiện mới về tình yêu "gây kinh ngạc" cho con người
Lý do khiến các chàng trai luôn bị bố của bạn gái "ghét bỏ"